Topraksız Tarım Teknikleri Nelerdir? (Su Kültürü)
HİDROPONİK
Topraksız tarım uygulamaları içerisinde en eski ve de en yaygın olan uygulamadır. Günümüzde kullanılan pek çok topraksız tarım uygulamaları da bu sistemin geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. Sistemde su ortamında bulunan eriyik haldeki bitki besin maddeleri ile bitkisel üretim yapılmaktadır.
Bununla birlikte sadece su ortamı değil aynı zamanda perlit, mineral/kaya yünü ve cocopeat (Hindistancevizi kabuğu) bitki yastıklarda da sıvı haldeki bitki besin maddeleriyle üretim yapmak mümkündür.
Bu yöntem ile bitkiye sadece ihtiyacı kadar besin takviyesi yapıldığından tarımsal girdilerde ve su tüketiminde ciddi anlamda tasarruf sağlanmaktadır.
AEROPONİK
Besin Eriyiği Sisi ya da Kök Sisleme Tekniği adlarıyla da ifade edebileceğimiz bu metot, NASA’nın 1990’larda geliştirdiği minimum su kullanımıyla doğal çevredeki havaya dağıtılan toz/partikül/zerrecik halindeki besin elementleriyle bitki büyütme sistemidir.
Sistemin temel prensibi eriyik haldeki bitki besinlerinin suyla birlikte sis/buhar halinde açıkta bulunan bitki köklerine püskürtülmesine dayanır. Mevcut hidrokültür uygulamaları içerisinde en yenisi olan bu sistem aynı zamanda en fazla su tasarrufu sağlanan uygulamadır.
Başlangıçta su bulunmayan veya çok sınırlı su kaynağı bulunan yerlerde bitkisel üretim amaçlanmışsa da dikey tarım kavramıyla bu yapılarda da kullanılabileceği ileri sürülmüştür.
AKUAPONİK
Bu sistem de akuakültür ile hidroponik sistemin birleşimi şeklinde özetlenebilir. Uygulamada süreç, su ürününün yetiştiği havuzlardaki suyun canlı için kirli bir hal aldıktan sonra filtrelenip (Bakteri ve virüslere karşı) bitkiye verilmesi ve bu aşamadan sonra bitki beslemeden arta kalan suyun yeniden sterilize edilerek havuzlara nakli şeklinde gerçekleşmektedir.
Bitki ve su ürünü arasındaki su döngüsü sürecinde sterilizasyon ve su içeriğinin her iki canlı grubu içerisinde ideal değerlerde korunması büyük önem arz etmektedir.
Bu açıdan akuaponik sistemin ilk etapta yatırım maliyetinin yüksek olması zaten en büyük dezavantajı yüksek maliyeti olan dikey tarım çiftlikleri için ayrıca şüpheyle yaklaşılacak bir alternatif olmasından ötürü tartışılmaya devam etmektedir.
KAYNAKLAR: Atıf yapılan makaleler ve çalışmalar
Bora Bingöl, Dikey Tarım, Ormancılık Dergisi
Güven Şahin, Berna Kendirli, Yeni Bir Zirai İşletme Modeli: Dikey Çiftlikler
Allied Market Research, Vertical Farming Market, Global Opportunity Analysis and Industry Forecast, 2021–2030
Nuri Çağlayan, Seralar için LED Lambalı Aydınlatma Otomasyon Sisteminin Tasarlanmasına ve Uygulanmasına Yönelik Bir Çalışma, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
